Yaz Tatilinde Diz Sakatlanmalarına Dikkat

Yaz aylarında sportif aktiviteler yoğunlaşabiliyor. Açık havada spor yapmak birçok insan için keyifli bir hal alıyor. Ancak ısınmayı ihmal etmek, yeterli ekipman kullanmamak spor yaralanmalarına neden olabiliyor. Bunların başında da diz sakatlıkları geliyor. Menisküs yırtılmaları, ön çapraz bağ yaralanmaları, diz kapağı çıkmaları gibi farklı farklı rahatsızlıklar gündeme gelebiliyor. Ani yön değiştirme, çarpma, düşme vd. gibi durumlar bu sakatlanmalara yol açabiliyor. Neticede dizde ağrı, şişlik, hassasiyet, hareket güçlüğü gibi sorunlar söz konusu oluyor. Peki, bu diz sakatlıkları nelerdir? Bunlarda nasıl korunulabilir? Tedavisi nasıl yapılır?

Menisküs Yaralanması

Diz ekleminde yer alan ve yük taşıyıp darbeleri emen kıkırdaksı yapılar menisküs olarak adlandırılır. Menisküs yırtıkları; ani dönme, çömelme sırasında zorlanma veya dengesiz düşme gibi durumlarla ortaya çıkar. Yırtık; dizde ağrı, takılma, kilitlenme ve şişlik gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Tedavi edilmezse eklem kıkırdağında hasara ve dizin işlevinde azalmaya neden olabilir. Hafif vakalarda istirahat ve fizik tedavi yeterliyken, ileri yırtıklarda artroskopik cerrahi gerekebilir. Spor yapmadan önce ısınmak, doğru ekipman kullanmak, sporu düzenli bir alışkanlık haline getirmek, ters hareketler yapmaktan kaçınmak menisküs yırtılmalarını engellemeye yardımcı olabilir.

Ön Çapraz Bağ Kopması

Dizin stabilitesinden sorumlu olan ön çapraz bağ, ani duruş, yön değişimi veya travmalarla kopabilir. Bu durumda dizde boşalma hissi, güvensizlik ve tekrarlayan burkulmalar görülür. Yaz aylarında basketbol, futbol, plaj sporları veya doğa yürüyüşlerinde yapılan ani hareketler ile kontrolsüz zıplama ve inişler bu tür yaralanmalara yol açabilir. Dönme hareketi sonrası duyulan “pat” sesi, şiddetli ağrı, hızla oluşan şişlik ve güvensizlik hissi en belirgin belirtilerdir. Bazı durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir ve kopan bağlar yeniden onarılır.

Diz Kapağı Çıkığı

Tıbbi adı patella olan diz kapağının dışa doğru kayarak yuvasından çıkması, patella çıkığı olarak tanımlanır. Genellikle travma, eklem yapısı bozuklukları veya kas zayıflığı sonucu oluşur. Şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve diz görünümünde bozulma en belirgin bulgulardır.

Yaz aylarında yüksekten atlama, dengesiz zeminde yapılan hareketler ve kas yetersizliği bu durumu tetikleyebilir. Diz kapağı bazen kendiliğinden yerine gelse de ağrı ve güvensizlik hissi sürebilir.

İlk çıkıklarda dizlik, istirahat ve fizik tedavi yeterli olabilir. Ancak tekrarlayan çıkıklarda cerrahi olarak diz kapağını uyluk kemiğine bağlayan bağın (MPFL) onarımı gerekebilir.

Diz Yaralanmaları Nasıl Önlenebilir?

• Kasları ısıtıp, esneyerek spora başlayın. Yaz aylarında kış aylarına göre vücudu ısıtmak çok daha kolaydır.
• Düzenli egzersizle kas gücünüzü artırın. Böylece diz çevresindeki kaslar, bir stres esnasında hasar alabilecek dokuları korur. Alacağı hasarı engelleyebilir, azaltabilir.
• Fazla kilo dize zarar. İdeal kiloda kalmakta yarar var.
• Spor türüne uygun ayakkabı tercih edin.
• Kaygan veya eğimli zeminlerde ani manevralardan kaçının.
• Dizde ağrı, takılma, boşalma hissi ya da şişlik fark ederseniz spora ara verin ve bir ortopedi uzmanına danışın.