Bel Kayması

Bel kayması ya da spondilolistezis. Omurgamızı oluşturan omurlar birbiri ardına dizilmiştir. Aralarında bulunan diskler, eklemler ve farklı bağ dokuları ile omurlarımız birbirine bağlanmıştır. Çeşitli nedenlerle omurlarımız hasar görebilir ve doğal dizilimi bozulabilir. Üstteki omur yer değiştirerek alttaki omurun üzerine doğru kayabilir. Bu ortopedik bir sorundur ve bel kayması ya da spondilolistezis olarak adlandırılır.

Bel kayması olan kişi hareket etmede zorluk yaşar, şiddeti değişkenlik göstermekle birlikte ağrı hisseder. Omurganın içinde bulunan ve hayati bir doku olan omurilik sinir dokusu hasar görebilir. Bu hasarı önlemek, hastanın ağrısını dindirmek ve hareketliliği yeniden sağlamak için bel kaymasının mutlaka tedavi edilmesi gerekir.

Bel Kayması Nedir?

Bel kayması ya da spondilolistezis omurganın hastalıklarından biridir. Omurgayı oluşturan omurlardan biri ya da daha fazlası doğal konumunu kaybeder ve altındaki diğer omurun üzerine doğru kayar. Kaymalar en sık L4 ve L5 olarak tanımlanan kuyruk sokumunun hemen üzerindeki 2 omurda meydana gelir.

Bel Kaymasının Belirtileri Nedir?

Bel kayması omurganın bir hastalığıdır. Bu nedenle dar kanal ve bel fıtığı ile benzer belirtiler gösterir. Kimi olgularda birden fazla omurga hastalığı bir arada olur: bel kaymasının eşlik ettiği bel fıtığı. Nihayetinde hastalarımızın büyük bir kısmı bel ağrısı, hareket kaybı, güçsüzleşme gibi sorunlarla ve genellikle bel fıtıkları olduğu düşüncesiyle hekime başvurur. Kesin tanı MR sonrası tespit edilir. Bel kaymasının belirtileri nelerdir?

• Bel kayması bel ve kalçada oluşan şiddetli ağrılar ile karakterizedir.
• Bacaklarda güçsüzlük ve/veya ayaklarda karıncalanma olur. Kişi yürürken güçlük yaşar, çabuk yorulur, dinlenme ihtiyacı duyar.
• Kişi oturma, kalkma gibi basit hareketleri yapmakta dahi sorun yaşar.
• Sırtta gerginlik olur.

Tanı

MR çekimi ile bel kaymasının tanısı konulur. Böylece beldeki kaymanın derecesi, yeri, omuriliğin baskı altında olup olmadığı tespit edilir. Bu doğrultuda gerekiyorsa ameliyat planlanır. Bazı olgularda ek olarak tomografi taramasına da başvurulabilir.

Neden Olur?

Bel kaymasına neden olan iki önemli faktör yaşlanma ve travmalardır.

• Yaşlılık: 50-70 yaş grubu kişilerde daha sık görülür.
• Cinsiyet: Kadınlarda daha sık görülür. Bu durumun en önemli nedeni yaşlanmaya bağlı kemik erimesidir.
• Eklemlerde yaşanan enfeksiyon ve kireçlenmeler
• Trafik kazaları
• Spor yaralanmaları: Yapılan ani hareketler, aşırı ağırlık kaldırma, kontrolsüz düşme bel kaymasına neden olabilir. Ülkemizde Fenerbahçe forması giyen Simon Kjaer, eski NBA yıldızı Steve Nash bel kayması sorunu yaşayan üst düzey sporculardandır.
• Omurgada oluşan tümörler
• Daha önce yapılan başarısız cerrahi girişimler

Bel Kaymasının Tedavisi

Dinlenme, fizik tedavi ve cerrahi müdahale bel kayması tedavisindeki seçeneklerimizdir. Tedaviye nasıl devam edileceğine ise hastanın fiziksel değerlendirmesi, genel sağlık durumu ve MR görüntülemesi sonucu karar verilir.

Kayma hafif derecedeyse, omuriliğe bası yapmıyorsa, hastanın ağrı, güç ve his kaybı gibi şikayetleri yoksa fizik tedavi, korse kullanımı ve dinlenme ile tedaviye devam edilebilir. Böylece bel kaymasının ilerlemesinin önüne geçilebilir, hastanın ağrıları azaltılıp hareketliliği artırılabilir.

Ancak fizik tedavi ya da korseyle bel kaymasının yapısal olarak düzelmesi ve omurların eski doğal halini tekrar alması mümkün değildir. Bunun için cerrahi tedavi gerekir.

Bel Kayması Ameliyatı

Bunun aksi durumlarda; yani, şiddetli bel ve bacak ağrılarına, bacak, ayak ve ayak parmaklarında güçsüzlüğe, his kaybına neden olan ilerlemiş kaymalarda cerrahi tedavi gerekebilir.

Bel ve bacakta şiddetli ağrı varsa, güçsüzleşme ve his kaybı söz konusuysa bel kaymasının mutlaka ameliyat edilmesi gerekir. Bel kayması ameliyatı ile doğal konumunu kaybetmiş olan omurlar tekrar eski formuna getirilir. Omurganın denge mekanizması yeniden sağlanır.

Uygulanan ameliyatın adı spinal füzyondur. Füzyon iki omurun birbirine birleştirilmesi, kaynatılması anlamına gelir. Ameliyat ile sorunlu olan iki omur düzeltilerek birbirine sabitlenir. Omuriliğe bir bası söz konusuysa bu baskı ortadan kaldırılır.  Omurgayı sağlamlaştırmak için vida ve vida-rod sistem enstrümanları kullanılır. Ayrıca kemik ya da kemik benzeri materyallere başvurularak omurların birbirine kaynaması kolaylaştırılır.