Omurga Kanal Daralması Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Omurgamız vücudumuzun dik durmasını sağlayan, rahatça hareket etmemizi olanaklı kılan kemikten bir yapıdır. Omurgamız oldukça uzundur, kafadan başlar ve leğen kemiğinde son bulur. Toplam 33 adet omurdan (vertebra) oluşur. Bu omurlardan 23’ü hareket etme kapasitesine sahiptir. Tüm bu omurları birbirine bağlayan diskler ve bağ dokuları bulunur. İşte bu da bizim hareketliliğimizi sağlar. Yaş ilerledikçe bu yapılarda da doğal olarak bir aşınma görülür. Esnekliğini kaybetme eğilimine girer. Bu eklemler genişleyebilir, kireçlenebilir. Nihayetinde de omurga kanal daralması meydana gelir.

Omurga Kanal Daralması Nedir?

Omurganın içinde bir sinir dokusu olan omurilik bulunur. O da kafadan kuyruk sokumuna dek devam eder. Omurilik vücut için oldukça önemli bir görev yapar. Vücudun verdiği bütün sinyalleri toplar, beyne iletir. Reflekslerimizi, kol-gövde-bacak koordinasyonumuzu mümkün kılar.  Omurganın içinde omuriliğin geçtiği bu kanalda oluşan darlıklar, “omurga kanal daralması” olarak adlandırılır.  Bu daralma omurganın birçok farklı bölgesinde ortaya çıkabilir; bel, sırt, boyun.

Omurga Kanal Daralması Belirtileri Nedir?

Omurga kanal darlığı kendini sıklıkla bacaklara vuran ağrıyla gösterir. Bu ağrı özellikle yürürken fark edilir. Kişi kısa mesafe yürüse bile sıklıkla dinlenme ihtiyacı duyar. Bu haliyle bel fıtığı ile benzeştirilebilir. Ancak ağrının biçimi farklıdır. Bel fıtığında aniden bacağa giren bir ağrı söz konusuyken, kanal daralmasında uyuşma ve yavaş yavaş artan bir ağrı olur. Bel fıtığında tek bir sinir baskı altındayken, omurga kanal darlığında bir grup sinir dokusu baskı altındadır.

Bel fıtığıyla kıyasladığımızda hastalarda genellikle çok yoğun bir ağrı, sızı olmaz. Bu tür hastalar bel ve bacak ağrısıyla bel fıtığından şüphelenerek doktora başvurur. Yapılan tetkiklerle omurgada kanal daralması tespit edilir. Omurga kanal daralmasında en sık karşılaştığımız belirtiler şöyledir;

• Bel, boyun ağrısı
• Bacakta oluşan güç kaybı, ağrı, kramp
• Bacaklarda uyuşma, his kaybı
• Dik durmakta zorluk
• İdrar kaçırma, cinsel güçte azalma (ilerleyen olgularda)

Türleri

Omurga kanal daralması farklı ölçülerde olabilir; hafif, orta, şiddetli.

• Kanal darlığı %25’den azsa hafif
• Kanal darlığı %25-50 arasındaysa orta
• Kanal darlığı %50’den fazlaysa hastada şiddetli bir darlık mevcuttur.

Tanı

Ortopedi uzmanı hastanın öyküsü dinler ve fiziksel muayenesini yapar. Röntgen, MRI ve gerekirse BT görüntülemelerini kullanarak kanal darlığının kesin tanısı koyar. Bu şekilde tanının hangi omurları etkilediğini ve yoğunluğu tespit eder. Bu görüntülemelerin ışığında da gerekli tedavi planlar.

Neden Oluşur?

Yaşlanma önemli bir faktördür. Omurga kanal darlığı özellikle 50 yaş üzeri kişilerde görülür. Neden? Yaşlanan vücut esnek yapısını yitirir. Omurga ve içindeki yapılar yıpranır. Nihayetinde vücudun çeşitli yerlerinde kireçlenme oluşabilir. Omurganın dokuları kalınlaşır. Sinirlerde sıkışma olur. Yaşanan bu baskı sonucu omurga kanalı daralır. Bu daralmayı etkileyen unsurlar şu şekilde belirtilebilir;

• Kireçlenme
• Omurgada bulunan bağların kalınlaşması
• Bel fıtığı
• Omurga kırıkları
• Kemik erimesi
• Tümörler
• Genetik faktörler
• Ağır bir işte çalışmak, obezite ve sigara gibi çevresel problemler

“Literatürde geçen ve bizimde kliniğimizde gördüğümüz hastalarda rastladığımız, darlığın genellikle boyun (C4-C7) ve bel (L2-L5) omurlarında ortaya çıktığıdır.”

Not: Bu hastalık doğuştan da gelebilir. Bebeğin skolyoz, kemik tümörü ya da farklı omurga sorunlarına sahip bir şekilde dünyaya gelmesi sonucu omurga kanal darlığı oluşur. Bu tür hastalarda belirtiler 30 yaş sonrası kendini gösterir.

Tedavi

Omurga kanal darlığı tedavisinde farklı alternatiflere sahibiz.  Bu tedavileri cerrahi ve cerrahi dışı olarak ikiye ayırabiliriz. Cerrahi dışı tedaviler şu şekildedir;

• Ağrı kesici ve kas gevşeticiler
• Egzersiz ve fizik tedavi
• Kilo kontrolü
• Omurilik çevresine streoid ve/veya ağrı kesici enjeksiyonlar

Özellikle ilk aşamada cerrahiyi düşünmeden bu yöntemler denenebilir. Bazı hasta gruplarında ağrılar geçebilir ve hayat kalitesi iyileşebilir. Ancak bu işlemler sonucunda hastada bacak kaslarında güçsüzlük, yürüme ve hareket etme güçlüğü devam edip, artabilir. Ayrıca idrar kaçırma gibi vücudun farklı bölümleriyle ilişkili sorunlar görülebilir. Bu senaryoda cerrahiye başvurulur.

Omurga Kanal Daralması Cerrahi Tedavisi

Omurga kanal darlığı tedavilerinde cerrahi altın standarttır. Gerekli eğitimi almış ve deneyimli cerrahlar tarafından, uygun merkezlerde yapıldığında oldukça başarılı sonuçlar elde edilir. Darlığın ölçüsüne ve omurganın kaç yerinde daralma oluştuğuna göre cerrahi prosedür belirlenir. Omurganın tek bir noktasında darlık varsa ve herhangi bir kırık da söz konusu değilse sinirlere baskı yapan ve daralmaya yol açan disk ve/veya kemik alınır, kanal rahatlatılır.

Diskin vücut dışına çıkarılması diskektomi olarak adlandırılır.Omurilikten çıkan sinir kökleri etrafındaki basının ortadan kaldırılması ile sinir kökünün rahatlatılması işlemine ise foraminotomi denir.

Bazı olgularda ise omurganın birden fazla noktasında darlık oluşmuştur veya hastada kemik kırığı, bel kayması gibi farklı bir sorun daha mevcuttur. Bu durumda ayrıca vida ve vida-rod sistemleri kullanılarak omurların birbirini tekrar desteklemesi sağlanır.

Ayrıca plif/tlif adı verilen küçük kafesler işlem yapılan bölgeye yerleştirilebilir. Böylece omurların birbirine kaynaması kolaylaşır.