Tendon Yaralanmaları ve Tedavi Yöntemleri
Tendon, temel olarak hareket etmemizi sağlayan bağ dokularına verilen isimdir. Vücudun tüm parçaları gibi tendonlar da zaman içinde yıpranabiliyor ve görevlerini yerine getirmekte sorun yaşayabiliyor. Kişinin mesleği gereği sürekli aynı hareketleri yapması ya da bir sporcunun sürekli belirli bir kas grubuna yönelik çalışması tendonlara hasar verebiliyor. Nihayetinde tendon yaralanmaları ile karşılaşıyoruz. Sonuçta tendonun eski sağlıklı günlerine geri dönebilmesi için tedavi edilmesi ve bir süre dinlendirilmesi kaçınılmaz oluyor.
Tendon Nedir?
Tendon sert bir bağ dokusudur. Kasların kemiklere bağlandığı lifli yapılarıdır. Hareketlerimizi sağlar, kasların ürettiği gücü kemik ve eklemlere iletir. Vücudumuzun neredeyse tamamı tendonlarla kaplıdır. Örneğin, mitolojik bir hikayesi de olduğu için birçok kişi tarafından bilinen aşil tendonunun görevi baldır kasını topuk kemiğine bağlamaktır.
Tendon Yaralanmaları Nelerdir?
Tendon yaralanması veya tendinopati. Vücudun en hareketli en fazla yüklenilen eklemlerine yakın olan tendonlarda yırtılmalar olabilir. Bu yırtılmalar çoğunlukla diz, omuz, dirsek ve ayak bileği gibi eklemlerle bağlantılı tendonlarda olur. Bir tendon aniden yaralanabilir ya da zaman içinde yaşanan küçük yıpranmalar sonucunda tendon alarm verebilir. Toplumun tüm kesimlerinde görülebilen tendon yaralanmaları ayrıca sık karşılaştığımız spor yaralanmalarından biridir. Kevin Durant, Rafael Nadal, David Beckham gibi birçok elit sporcunun kariyerlerinin bir döneminde tendon yaralanması nedeniyle spordan uzak kaldıkları bilinmektedir.
Tendon Hasarı Nasıl Oluşur?
- Aşırı kullanım
- Yaşlanmayla birlikte dokularda oluşan dejenerasyon
- İş kazası (özellikle ağır sanayi çalışanlarında)
- Sporcu travmaları
- Trafik kazaları (kemik kırıklarıyla birlikte)
- Cama yumruk atma (ön kol, el bileği, avuç içi ve parmaklardaki fleksör tendonlar yaralanabilir), bıçak kesisi, ateşli silah yaralanması gibi istenmeyen olaylar
Tendon Yaralanmalarının Belirtileri Nelerdir?
Vücudun hangi bölgesindeki tendonun yara aldığına bağlı olarak ilgili noktada çeşitli şikayetler olur. Bunlar nelerdir?
- Ağrı ve kullanıma bağlı ilgili bölgede ağrının artması
- Sertlik (gece ve/veya uykudan kalkınca daha yoğun olur)
- Güç kaybı
- Tendondan belli belirsiz gelen bir çıtırtı hissi
- İlgili eklemde bükme hareketinin yapılamaması
Tendon Yaralanması Nasıl Teşhis Edilir?
Fiziksel muayene ve hasta öyküsü tendon yaralanmalarının tanısı koymakta oldukça önemlidir. Kesin tanı ve yaralanmanın şiddetini görmek için röntgen, ultrason veya MR taramalarına başvurmak gerekir.
Tendon Yaralanmaları Nasıl Tedavi Edilir?
Tendonun yaralanma derecesine ve yaralanmanın hangi tendonda olduğuna göre tedavi belirlenir.
İstirahat ve Basit Uygulamalar: Tendon yaralanması hafif düzeydeyse dinlenme ve aktiviteden kaçınma önerilir. Ayrıca belli aralıklara soğuk uygulaması yapmak gerekir. Ağrı için ise ağrı kesici ilaçlara başvurulur. Egzersiz ve esneme hareketleriyle sorun giderilmeye çalışılır.
Fizik Tedavi: Tendon yaralanması daha şiddetliyse veya yukarıdaki öneriler hastaya fayda sağlamadıysa fizik tedavi uygulaması değerlendirilir. Hastaya atel veya alçı uygulanabilir.
Cerrahi: Bazı tendon yaralanmalarının cerrahi tedavisi gerekir.
Örneğin, fleksör tendonlar, aşil tendonu gibi tendonlarda oluşan derin yaralanmalarda cerrahi yönteme başvururuz. Tendon yaralanması ameliyatlarının genellikle yaralanmadan sonraki ilk bir hafta içinde yapılması gerekir. Ameliyatta yaralanmış tendon tamir edilerek eski haline getirilir. Ameliyattan sonra hastanın ortalama 6 hafta kadar istirahat etmesi gerekir. Ancak bu şekilde tam iyileşme elde edilebilir. Ameliyat ve dinlenme sürecinin ardından fizik tedavi ile hastamızın iyileşme süreci tamamlanır.