Tekrarlayan Diz Kapağı Çıkığı
Tekrarlayan diz kapağı çıkığı (patella instabilitesi) özellikle genç yaşta görülen bir olgudur. Kadınlarda daha sık görülür. Diz kapağının günlük aktiviteler esnasında (dizi bükerken, yere çökerken) yana doğru çıkması ve ardından tekrar yerine gelmesi olarak tarif edilebilir. Bu çıkma nedeniyle kişi dengesini kaybeder ve yere düşer. Diz yana doğru çıkarken hasta dizinin boşaldığını hisseder. Dizde ayrıca ağrı ve şişlik olabilir. Çıkan diz genellikle kendiliğinden yerine oturur ancak kimi zaman kendiliğinden yerine gelmez. Bu durumda hekime başvurmak gerekir. Ortopedi uzmanı tarafından hafif bir müdahale ile diz kapağı yerine yerleştirilir.
Diz Kapağı Neden Sürekli Çıkar?
Diz yerinden çıkarken bazı kıkırdak ve bağlarda hasar meydana gelir. Örneğin, diz ilk kez yerinden çıkarken diz kapağının iç bağları yırtılabilir veya çıkan diz kapağı eklem kıkırdak parçasına çarparak hasar verebilir. Bu durumda çıkmış diz kapağı yerine oturtulsa da diz kapağı çıkığı tekrarlayabilir. Diz kapağı çıktığında doğal olarak hastanın ağrısı ve diz bölgesinde şişliği olur. Ortalama 2 hafta içinde bu şikayetler ortadan kalkar. Ancak diz kapağı yeniden çıktığında hastanın şikayetleri de geri gelebilir.
Tedavi
Tekrarlayan diz kapağı çıkığının tedavisi cerrahidir. Dizinin çıkması şikayetiyle ortopedi hekimine başvuran hastanın muayenesi ve görüntüleme tetkikleri yapıldığında dizde ne derecede bir hasar olduğu tespit edilir. Bu doğrultuda cerrahi tedavi planlanır.
Görüntüleme sonucunda diz kapağında kıkırdak kırıkları tespit edildiyse zaman kaybetmeden cerrahi müdahaleye başvurulmalıdır. Artroskopik (kapalı) ameliyatla eklem temizlenir ve kırık parçaların tamiri yapılır.
Dizin çıkması sonucu bağ yırtığı oluşmuşsa ameliyatsız tedavi bir seçenek olabilir. İlk aşamada dizin tekrar yerine yerleşmesine, sağlıklı hareket edebilmesine ve güçlenmesine yönelik bir rehabilitasyon programı planlanır. Bu uygulama sonucu hastanın şikayetleri geçebilir. Böylece diz kapağının bir süreliğine de olsa çıkmaması ve hastaya sorun yaratmaması sağlanabilir. Ancak uzun dönemde diz yeniden çıkmaya meyil eder. Ağrı olur. Hasta dizlerini bükerken her an çıkabileceğini hissederek, güven problemi yaşar. Bu nedenle ameliyata başvurmak gerekebilir. Yine kapalı ameliyatla görüntüleme eşliğinde yırtılmış bağ dokuları tamir edilerek, dize stabilitesi yeniden kazandırılabilir.
Uygulanan bu ameliyatlardan sonra hasta sağlıklı bir dize kavuşur ve dizin yeniden çıkması beklenmez. 5-6 ay içinde spor yapmaya da başlayabilir. Ağrıları da ortadan kalkar. Ancak diz çıktıktan ne kadar süre sonra ameliyatın yapıldığı önemlidir. Tedavinin geciktirilmesinden ya da farklı bir nedenden dolayı diz ekleminde kireçlenme başladıysa ameliyattan sonra hastanın ağrıları tamamen geçmeyebilir.
Diz kapağı çıkığı ameliyatı yüksek başarı oranıyla uygulanan bir ameliyattır ve hasta memnuniyeti yüksektir. Ancak bazı olgularda ameliyat sonrası dizde sertlik, hareket kısıtlılığı, diz kapağı ağrısı, çıkığın tekrarlaması gibi komplikasyonlar görülebilmektedir.