Omuz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Omuz eklemi 3 kemikten (üst kol kemiği, kürek kemiği ve köprücük kemiği) ve bu yapıları birbirine bağlayan doku ve bağlardan oluşur. Diz ve kalça kadar sık olmasa da omuz ekleminin artık görevini yapamadığı olgularda omuz protezi ameliyatı ihtiyacı doğabilir. Zira diğer eklemler gibi omuzun da maruz kaldığı bir travma ya da kireçlenmesi sonucu hareket kabiliyeti kısılabilir ve şiddetli ağrılar söz konusu olabilir.
Omuz Protezi Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?
Uygulanan farklı tedavi yöntemleriyle hastanın omuzundaki ağrı dindirilemediyse ve/veya hastanın omuz hareketliliği de mümkün değilse omuz protezi ameliyatı düşünülebilir. Omuz protezine şu hastalıkların nihai tedavisi amacıyla başvurulabilir:
- Omuz eklemi kireçlenmesi
- Omuzda romatizmal hastalık ve eklemin harabiyeti
- Üst kol kemiği olan humerusla ilgili problemler
- Rotator manşet yırtığı
- Travmalar (vida ve plaklar ile kaynamanın sağlanamayacağı çok parçalı omuz kırıkları)
Omuz Protezi Çeşitleri
Günümüzde farklı omuz protezleri mevcuttur. Bunlar nelerdir?
Total omuz protezi: En sık uygulanan omuz protezi tipidir. Protezin iki parçası vardır; baş ve yuva. Operasyon üst kol kemiğinin (humerus) üst kısmına takılan yeni omuz başının, kürek kemiğinin kol kemiği ile birleşen bölümüne (glenoid) takılan protez yuvayla birleştirilmesini kapsar.
Parsiyel omuz protezi: Omuz eklemini oluşturan iki parçanın değil tek bir parçanın değiştirilmesini içeren yaklaşımdır. Üst kol kemiğinin (humerus) baş kısmı yerine protez takılır. Sadece humerus başının etkilendiği olgularda vida ve plaklar ile stabilitenin sağlanamayacağı, kaynamanın elde edilemeyeceği düşünülen olgularda parsiyel omuz protezi düşünülebilir.
Ters (reverse) omuz protezi: Özellikle rotator manşet yırtığı olan hastalarda total protez uygun olmayacağı için ters omuz protezi uygulaması düşünülür. Zira protezin tam sonuç vermesi için çevredeki kas dokularının sağlam olması gerekir. Ancak travma sonucunda eklem çevresindeki dokular zarar görmüşse ya da hasar uzun süre tedavi edilmediği için komşu dokular da hasarlanmışsa total ya da parsiyel protez bu tip hastalara istenilen faydayı sağlamaz. Bu hasta grubu için ters omuz protezleri geliştirilmiştir. Ters omuz protezi, mantık olarak total omuz protezi ile aynıdır. Eklemi oluşturan iki yüzey de protez ile değiştirilir. Ancak buradaki temel fark protezin baş kısmının glenoide, yuvanın da humerusun üst kısmına yerleştirilmesidir. Bu yaklaşıma bu nedenle ters omuz protezi denmektedir.
Ameliyat Sonrası
Hastanın cerrahi sonrası 2-4 gün kadar hastanede kalması gerekir. Taburculuk sonrası 1 ay kadar da kol askısı takılır. Bazı hastalarda bu süre ilaveten 1-2 hafta kadar daha uzayabilir. Hastaya verilen uygun egzersiz programıyla omuzun eski hareketli haline kavuşması amaçlanır. Bu süreçte genellikle hastanın eski ağrıları da artık kaybolmuş olur.