Omuz Çıkması

Kol kemiği yuvarlak başının soketinden çıkması omuz çıkığı olarak tanımlanır. Omuz eklemi yüksek bir hareket becerisine sahiptir. Bu beceri günlük yaşamdaki birçok aktiviteyi yerine getirmemizi ve spor yapmamızı sağlar. Ancak omuz ekleminin sahip olduğu geniş beceri yelpazesi omzun hasar almasını da kolaylaştırır. Bunlardan biri de omuz çıkıklarıdır. Geçirilen bir travma ya da yapılan bir ters hareketin sonucunda omuz eklemi yerinden oynayabilir, eklemin çevresindeki dokular hasar görebilir. Omuz eklemi en sık öne doğru hareket ederek stabilitesini kaybeder. Çıkan omzun tekrar yerine yerleştirilmesi gerekir. Bu müdahale mutlaka bir ortopedi hekimi tarafından yapılmalıdır. Yeniden doğal konumuna getirilen omzun tam olarak iyileşmesi ise 3-4 ayı bulabilir.

Omuz Çıkması Belirtileri

Omuz çıkığı kendini hızlıca belli eder. Peki hastada hangi semptomlar görülür?

• Kol hareketinde güçlük
• Kolu hareket ettirmeye çalışırken ağrı ve hareket ettirememe
• Omuzdaki yuvarlak görünümün kare benzeri köşeli bir hal alması
• Omuzda şiş bir görünüm, morarma, uyuşma, karıncalanma

Omuz çıkması acil bir durumdur. Acil servise başvurulmalıdır. Hekim olmayan kişiler tarafından omuz yerine yerleştirilmeye çalışılmamalıdır. Yalnızca acil müdahale olarak hastaneye gidene kadar mümkünse alt kolu dik açıyla bükerek bir askı yardımıyla göğüste tutulması önerilebilir.

Omuz Çıkması Nedenleri

Omuza gelen ani darbeler, kazalar ya da yapılan ters bir hareket omuz çıkığına neden olabilir. Özellikle genç bireylerde omuz çıkığı daha sık olur. Omuz eklemi şu nedenlerle çıkabilir:

• Spor yaralanmaları: Futbol ve hokey gibi fiziksel temasa dayalı sporlar, basketbol ve voleybol gibi sürekli omuz kullanımı gereken sporlar omuz çıkması için birer risk faktörüdür.
• Travmalar: Trafik kazası, düşme ya da kavgaya karışma nedeniyle omza gelen aşırı bir darbe çıkığa neden olabilir.

Tanı

Omuz çıkması tanısı ortopedi hekiminin yaptığı fiziksel muayene ile konulabilir. Muayene esnasında redüksiyon ile omuz tekrar yerine yerleştirilebilir. Çıkığın durumu ve omuzda bir kırık vb. durum olup olmadığını ortaya koymak için röntgen çekilir.  Omuz çıkığı olgularında eklemin çevresindeki doku, bağ ve tendonlarda da bir yaralanma olabilir. Bu durumda tanıyı netleştirmek için MR taramasına başvurulur.

Tedavi

Basit omuz çıkıklarının tedavisi ortopedi uzmanı tarafından poliklinik ortamında rahatlıkla yapılabilir. Eklem yavaşça yerine oturtulur. Omzun yeniden hasar almaması için dinlendirilmesi gerekir. Bunun için alt kol göğse doğru birkaç günlüğüne askıya alınabilir. Hastanın ağrıları varsa ağrı kesici verilir. Çıkan omzun eski mukavemetine dönmesi için 3 ay kadar beklemek gerekebilir. Bu sürede omuzla ilgili olan fiziksel aktiviteler sınırlandırılabilir.  Bazı olgularda çıkık ile birlikte kemik kırığı, eklemin çevresinde bağ ve tendon yırtılmaları görülebilir. Bu durumda hastaya omuz artroskopisi uygulamak gerekir. Kapalı olarak görüntüleme eşliğinde ilgili dokuya ulaşılır. Hasar görmüş dokular tamir edilir. Gençlerde, sporcularda, tekrarlayan omuz çıkıklarında ya da omzun yeniden çıkma riski yüksek olanlarda cerrahi tedavi daha erken değerlendirilebilir.