Genç Yaşta Diz Kireçlenmesi

Diz kireçlenmesi genellikle ileri yaşlarda karşılaşılan bir hastalıktır. Ancak genç yaşta diz kireçlenmesi de klinikte karşılaştığımız bir hasta grubudur. Genç yaşta diz kireçlenmesi dizde geçmeyen ağrı ve tutukluk ile kendini gösterir. Bu kireçlenmenin en önemli nedeni dizlerin sürekli olarak yüksek ağırlığa maruz kalmasıdır. Nihayetinde diz eklemi kıkırdağı aşınmaya başlar. Uzun bir süreçte de dizde kireçlenme görülebilir. İşi yük taşımak olan bir kişide veya halterle ilgilenen bir sporcuda genç yaşta kireçlenme görülebilir. Dizler zaman içinde aşırı yükten aşınır ve kireçlenme meydana gelir. Nihayetinde kişi merdiven inip çıkarken ve yürürken dahi dizinde bir ağrı hissedebilir. Dizlerin taşıdığı yükü artıran obezite gibi sağlık sorunları da kireçlenmeyi kolaylaştırabilir. Travma ve yaralanma sonucu da dizlerde kireçlenme başlayabilir. Kişinin dizinde bir kireçlenme olup olmadığı yapılan fizik muayene ve MR, röntgen gibi görüntüleme yöntemleriyle ortaya konabilir.

Belirtiler

Dizinde kireçlenme olan hastanın yaşı kaç olursa olsun en önemli şikayeti dizindeki kronikleşmiş ağrıdır. Bu ağrı ilk olarak hareket sonrası görülür. Gerekli önlemler alınmazsa ve dizdeki kireçlenme artarsa istirahat halindeyken dahi kişi ağrı hissedebilir. Kireçlenmenin yoğunluğuna göre hastanın ağrısı hafif, orta ya da şiddetli olabilir. Diz kireçlenmesinin genel belirtileri şöyledir:

• Dizde şişlik, ağrı
• Yürüme, hareket güçlüğü
• Hareket esnasında dizden gelen ses
• Çömelip kalkmakta, merdiven inip çıkmakta zorluk
• Diz üstü kaslarında zayıflık

Genç Yaşta Diz Kireçlenmesinin Nedenleri

Aşırı Kilo: Dizler tüm vücudumuzun ağırlığını taşır. Kilolu bir vücut da doğal olarak dize daha fazla bir yük bindirir. Kıkırdaklar zorlanır, eklemde hasar görülebilir.

Doğumsal Anomaliler: Doğumsal nedenlere diz kapağının düzgün olmaması ya da diz eklem yapısındaki farklılık genç yaşta dizde kireçlenmeye neden olabilir. Bu tür anomalilerin mümkünse çocuk yaşta tedavi edilmesi gerekir.

Travma: Diz kapağına gelen sert bir darbe, silahlı yaralanma veya düşme kıkırdak yapısına zarar verebilir. Kıkırdaklarda aşınma oluşabilir. Diz eklemi kireçlenebilir.

Spor Yaralanmaları: Bir futbol müsabakasında dize gelen sert müdahalelerin yanı sıra, bir haltercinin sürekli kaldırdığı ağırlık ya da birçok sporcuda farklı nedenlerle görülebilen menisküs yırtığı, ön çapraz bağ ve kıkırdak yaralanmaları dizde kireçlenme riskini artırır.

Genç Yaşta Diz Kireçlenmesinde Tedavi

Diz ekleminde kıkırdakların aldığı hasara ve kireçlenmenin yoğunluğa göre tedavi belirlenir. İlk aşamada yaşam tarzı değişikleri ve ameliyat dışı tedavilerle sorunu ortadan kaldırmaya çalışırız. Bunlar nelerdir?

• İstirahat, dize yük bindiren hareketlerden kaçınma
• Kilo verme
• İlaç tedavisi
• Fizik tedavi ve egzersiz
• Eklem içi uygulamalar (hyalüronik asit enjeksiyonu, PRP, kök hücre uygulamaları, kortizon iğnesi kriyoterapi)

Bu uygulamalara hastanın ağrısı geçmezse ve hareket becerisi de erozyona uğrarsa cerrahi yöntemleri düşünmek gerekir. Artroskopi (kapalı eklem cerrahisi) ile dize küçük bir kesiden girerek kireçlenme gelişen kıkırdaklar temizlenebilir, buradaki sürtünme azaltılabilir. Bu uygulamayla da hastaya bir fayda sağlanamazsa diz protezi ameliyatı değerlendirilir. Diz protezi ameliyatı eklemdeki hasarlı kıkırdak ve kemik yüzeylerinin çıkarılarak yerine protez yerleştirilmesini içerir.