Füzyon Ameliyatı Nedir?

Spinal füzyon ya da füzyon ameliyatı toplumda birçok farklı isimle anılıyor: vidalı omurga ameliyatı, vidalı omurga kaynatma ameliyatı, vidalı omurga sabitleme ameliyatı… Omurga cerrahisinde sık uygulanan ameliyatlardan biridir. Farklı hastalık grupları için başvurulan bir yöntemdir. Özellikle skolyoz tedavisinde füzyon ameliyatından sıklıkla yararlanılır.

Füzyonun kelime anlamı kaynaştırma, yapıştırmadır. Füzyon ameliyatında doğal formunu veya yerini kaybetmiş omurlar (vertebra) düzeltilerek birbirine kaynatılır. Füzyon birkaç omurla sınırlı olabileceği gibi omurganın tamamına da uygulanabilir. Peki, füzyon ameliyatına hangi hastalıkların tedavisinde başvuruyoruz?

Füzyon Ameliyatı Uygulanan Durumlar

Skolyoz

Skolyoz tedavisinde en sık uygulanan cerrahi prosedürdür. Spinal füzyon ya da posterior spinal füzyon ameliyatı olarak adlandırılır.

Skolyoz hakkında bilgi edinmek için Skolyoz Hakkında Her Şey e-kitabımızı ücretsiz olarak edilenebilirsiniz.

Dar Kanal

Omurgada görülen dar kanal hastalığında temel tedavi omurilik üzerindeki baskının kaldırılmasıdır. Bu işlem dekompresyon olarak adlandırılır. Kimi olgularda dar kanalla birlikte bel kayması görülebilir. Bu durumda hastaya dekompresyon ve füzyon ameliyatları birlikte uygulanabilir.

Boyun Fıtığında Füzyon Ameliyatı

Cerrahi gerektiren boyun fıtığı olgularında fıtıklaşmış disk çıkarılır. Çıkarılan diskin yerine ufak bir kemik parçası veya titanyum kafes konulur. Bu işlemle birlikte füzyona ihtiyaç duyulur.

Bel Fıtığı

Bel fıtığı tedavisi mikroskobik veya endoskopik teknikle yapılır. Bu ameliyatlarda fıtıklaşmış ve omuriliğe baskı yapan disk dokuları çıkarılır. Boyunda oluşan fıtıkların aksine bel fıtıkları tekrarlamaya meyil eder. Uygulanan tekniğe bağlı olarak fıtığın tekrarlama riski yüzde 20’lere kadar ulaşır. Tekrarlayan fıtık olgularında tek seviye füzyon ameliyatı farklı bir seçenek olarak değerlendirilebilir.

Bel Kayması (Spondilolistezis)

Bel kayması basitçe bir omurun diğer omurun üzerine kaymasıdır. Bu da omurlar arasındaki doğal hareketliliği bozar. İnstabiliteye neden olur. Bel kayması tedavisinde altın standart tek seviye spinal füzyon ameliyatıdır. İki ya da daha fazla omur birbirine kaynatılır. Hastalık tedavi edilir.

İnstabilite

Bel kayması veya omurgada ortaya çıkan birden fazla hastalığın sonucu olarak bazı omurlarda instabilite (normalden fazla hareket) sorunu oluşabilir. Bu, sırt veya boyun ağrısına neden olur. Omuriliğe hasar verebilir. Bu tür olgularda bir tedavi yöntemi olarak füzyon cerrahi değerlendirilebilir.

Omurga Kırıkları

Omurga kırıkları farklı derecelerde olabilir. Omuriliğe belirgin bası olması, sinir hasarı, omurga bütünlüğünün bozulduğu durumlarda bu cerrahi tedavi değerlendirilir. Özellikle patlama kırıkları ve kırıklı çıkıklar gibi ciddi omurga yaralanmalarında füzyon ameliyatından yararlanılır. Kırık omurlar bir alt ve bir üstteki sağlam omurlara titanyum vidalar ile sabitlenir.

Omurga Tümörleri

Omurga tümörleri çoğunlukla metastatiktir. Vücuttaki tümör yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak omurgadaki tümörün çıkarılması düşünülebilir. Omurgadan tümörü çıkardıktan sonra omurganın bütünlüğünün bozulmaması için füzyon ameliyatına başvurmak gerekir.

Füzyon Nasıl Yapılır?

Omurgayı kaynatmak için yapılan füzyon ameliyatı arkadan (posterior) ya da önden (anterior) yapılabilir. Omurganın en üst kısmında boyundaki omurlara yönelik yapılan füzyon daha çok önden, bel ve sırta yönelik yapılan füzyon ise daha çok arkadan yapılır. İki yaklaşım da füzyonun gerçekleşmesi için omurlar arasına kemik grefti konur. Bu greft hastanın kendi kemiğinden (otogreft) alınabileceği gibi, kadavradan da (allogreft) alınabilir.

Omurların birbirine kaynaması için ise çeşitli enstrümanlar da gerekebilir. Çubuklar, vidalar veya kafeslere başvurulabilir. Bu teknolojilerin yardımıyla yapılan füzyon ameliyatlarına enstrümantal füzyon denir. Bu donanımlar kullanılmadan da füzyon ameliyatı gerçekleştirilebilir. Ameliyatın nasıl olacağına hastanın durumuna göre karar verilir.

Omurga Füzyonu Sonrası İyileşme Nasıldır?

Füzyon ameliyatı sonrası ağrı hissi beklenen bir durumdur. Bu ağrılar zaman içinde kaybolur. Bu süreçte ağrı kesicilerle ağrı hafifletilir.  Omurların birbirine kaynamaya başladığını görmek için yaklaşık 6 hafta kadar beklemek gerekir. Bu süre içinde hastalarımızın istirahat etmesi gerekir. Omurların birbirine büyük ölçüde kaynadığını görmek ise ameliyattan ortalama 6 ay sonra mümkün olur. Omurların birbirine tamamen kaynaması için ise yaklaşık 1 yıl beklemek gerekir. Hastanın günlük yaşam aktivitelerine geri dönmesi ise yavaş yavaş sağlanır. Örneğin hasta gençse, genel sağlık durumu iyiyse, fiziksel çaba gerektirmeyen bir işi varsa ameliyattan genellikle 1 ay sonra işine dönebilir. Öte yandan hasta görece yaşlıysa, fiziksel çaba gerektiren bir işte çalışıyorsa işe geri dönmesi 4-5 ayı bulabilir.

Omurga Füzyon Ameliyatı Sonrası Ne Olur?

Spinal füzyon ameliyatından sonra bazı hasta grubunda rehabilitasyon süreci başlar. Hastanın sırtını ve kardiyovasküler sistemini güçlendirici bir egzersiz programı yapılır. Kişinin yaşam şartlarına, çalışma biçimine, yaşına, füzyonun kaç adet omuru kapsadığına göre program şekillendirilir.

Füzyon ameliyatına yukarıda belirttiğimiz hastalıklarda başvurulabilir. Bazılarında ilk düşünülen cerrahi tedavi iken bazılarında son aşamada düşünülen operasyondur. Füzyon omurga problemlerinde çok önemli ve iyi bir tedavidir. Ancak omurgayı tamamen normale döndürmez. Çünkü sağlıklı bir omurgada omurlar arasında bir hareket vardır. Füzyon ameliyatından sonra bu hareket kaybolur. Nihayetinde de füzyon yapılan omurların alt ve üstündeki omurlara daha fazla yük biner.

Omurların Birbirine Kaynamama Riski Var mı?

Ameliyattan sonraki 6-8 haftada röntgende omurlarda bir miktar kaynama görülür. Ancak bazen bu omurlar kaynamayabilir. Yani füzyon gelişmez. Bu duruma psödoartroz adı verilir. Takılan vida, çubuk gibi enstrümanlar da bir süre sonra taşıdığı yükü taşıyamaz hale gelir. Gevşer hatta kırılır. Bu durumda hastanın tekrar ameliyat edilmesi gerekir. Literatürde bu durumun gelişme riskinin %5 civarında olduğu belirtilmektedir. Füzyon ameliyatının ne için yapıldığı, hangi tekniğin kullanıldığı, omurlara yerleştirilen greftlerin tipi, cerrahi ekibin tecrübesi bu durumu etkiler.

Kliniğimizde uygulanan füzyon ameliyatlarında bu risk belirtilenin çok daha altındadır. Doğru hastaya doğru teknikle füzyon uygulamak bundaki en önemli faktördür.

Füzyon Ne Kadar Dayanıklıdır? Yeniden Ameliyat Gerekir mi?

Kaynayan ve iyileşen füzyon çok nadiren kırılır. Ancak füzyona komşu omurlarda bazı sorunlar oluşabilir. Kireçlenme görülebilir. Bunun nedeni bu omurlara normalden fazla yük binmesidir. Bu risk kişiden kişiye değişir. Füzyon çevresindeki yükü en aza indirgemek için füzyon hastalarına uzun bir süre tekrarlayıcı ağır kaldırma ve dönme hareketlerinden kaçınmaları önerilir.