Doğumsal Skolyoz Nedir?
Skolyoz omurganın yana doğru eğriliğidir. Skolyozun bir tipi de doğumsal skolyozdur. Doğumsal skolyoz doğumdan önce, bebek anne karnındayken omurgayı oluşturan omurlarda bir sorun oluşması ve bebeğin skolyoz ile dünyaya gelmesi anlamına gelir. Anne karnındaki bebeğin omurgası ilk 3 ayda tamamlanır. Omurgadaki bu anomalinin gebeliğin 4 ila 8. haftaları arası olduğu düşünülmektedir. Doğumsal skolyoz olgularında omurgadaki bir veya daha fazla omur tam oluşmamış olabilir. Bebek ayrıca omurları birbirine yapışık olarak da dünyaya gelebilir. Omurlardaki bu anomaliden dolayı skolyoz meydana gelir. Anne karnında oluşan bu eğrilik omurilikte, kalpte ve böbreklerde de çeşitli anomalilere neden olabilmektedir. Doğumsal skolyoz, idiyopatik skolyozdan (nedeni bilinmeyen skolyoz) sonra skolyozun en sık görülen ikinci tipidir.
Doğumsal Skolyozun Nedenleri
Doğumsal skolyoza yol açabilecek birçok farklı neden vardır. Doğumsal skolyoz riskini artıran nedenler şöyledir:
- Bebeğin anne karnında geçirdiği enfeksiyonlar
- Annede diyabet ve/veya hipertansiyon
- Annenin alkol kullanması, sigara içmesi
- Gebelik sürecinde annenin beslenmesinde eksiklikler (vitamin ve mineral eksiklikleri)
- Kalıtsal özellikler
- Gebelik sürecinde bazı ilaçların kullanımı
- Gebelikte oksijensiz kalma
Doğumsal Skolyozun Belirtileri
Doğuştan skolyoz teknik olarak anne karnında tespit edilebilir bir hastalık olmasına karşın klinik pratikte bu her zaman mümkün olamamaktadır. Bu nedenle doğumsal skolyoz olgularının çok büyük bir kısmının tanısı doğumdan sonra konulmaktadır. Doğuştan skolyoz doğumdan kısa bir süre sonra rutin hekim muayenesinde çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından fark edilebilir. Öte yandan bazı doğumsal skolyoz olguları yaşamın ilk yıllarında kendini gizleyip ileriki yıllarda belirtiler verebiliyor. Peki, doğumsal skolyozun en bilinen belirtileri nelerdir?
- Bir omzun diğerinden alçak ya da yüksek olması
- İki kalça arasında asimetri
- Kürek kemiklerinin öne eğilmesi
- Boyunda sertlik, kısalık
- Bebekte duruş bozukluğu
- Kaburgalarda anomali, eksiklik, yapışıklık
- Sırtta tüylenme
- Kamburluk
- Sırt bölgesindeki yumru, kemik çıkıntısı
- Bebeğin sırt kısmında cilt rengi farklılığı
- Doğuştan skolyoz farklı doğumsal anomalilere de neden olabilir. Omurilik, kalp, yemek borusu ve böbrekler skolyozdan etkilenebilir. Buna bağlı farklı semptomlar söz konusu olabilir.
Doğuştan Skolyozu Diğer Skolyoz Tiplerinden Ayıran Özellikleri
- Doğuştan skolyozu diğer skolyoz tiplerinden ayıran en büyük fark omurgadaki deformite ile birlikte omurilikte de bir sorun olabileceğidir. Diğer skolyoz tiplerinde omurilikte bir sorun olması beklenen bir durum değildir.
- Hastalığın nasıl bir gelişim göstereceğini öngörmek zordur. Skolyozun derecesi uzun yıllar aynı kaldıktan sonra bir anda dramatik olarak artabilir. Hastalık doğumdan sonra değil de daha ileri yaşlarda kendini gösterebilir.
- Doğumsal omurga anomalisiyle birlikte vücudun farklı bölgelerinde de doğumsal bazı hastalıklar görülebilir. (yemek borusu, soluk borusu, kalp, böbrek gibi)
- Tedavi planlamasını farklı yapmak gerekir. Hastanın cerrahi ihtiyacı daha yüksektir.
Tedavi
Tedavideki amaç çocukta kuvvet ve duyu kaybına neden olmadan, çocuğun doğal gelişimine zarar vermeden omurgadaki eğriliği düzeltmektir. Doğuştan skolyoz, diğer skolyoz tiplerinden daha agresif ve vücudun diğer organlarını da olumsuz etkilediğini düşünürsek tehlikelidir. Bu nedenle mutlaka erken aşamada tedaviye başlamak gerekir. Skolyozu zamanında tedavi edilmeyen çocukta yürüme güçlüğü, solunum sorunları, kalp problemleri, omurilik basısı nedeniyle felç ve ciddi kozmetik sorunlar görülebilir.
Doğumsal skolyozda 3 temel tedavi vardır: gözlem, konservatif tedavi (korse, alçı vd.) ve cerrahi. Eğrilik 40 derecenin altındaysa ilk aşamada korse ve alçı tedavisiyle skolyozun ilerlemesini durdurmaya çalışırız. Ancak bu yöntemlerle eğrilik kontrol altına alınmamışsa cerrahi tedavi planlanır. Cerrahi için genellikle çocuğun en azından 2 yaşını geçmesi beklenir.
Doğuştan Skolyozun Cerrahi Tedavisi
Doğumsal skolyozun cerrahi tedavisi ayrı ayrı ameliyatlardan oluşur. İlk aşamada ne füzyon ne de füzyonsuz cerrahi tercih edilir. Bunun yerine ilk aşamada Kontrollü Büyüyen Manyetik Çubuklara başvurulur. Bu tedavide omurganın ilgili bölümlerine vida ve çubuk sistemleri yerleştirilir. Çocuk büyüdükçe 6 ayda bir uygulanan işlemler ile mevcut çubuklar uzatılarak tedaviye devam edilir. Ergenlik dönemine dek bu tedaviye devam edilir. Ardından çocuğa uygulanan son bir ameliyatla skolyozu kalıcı olarak tedavi edilir.